سالم زیبا

عدم تعادل هورمونی چیست؟

هورمون‌ها، پیام‌رسان‌های شیمیاییِ بدن هستند. این مواد شیمیایی قدرتمند که در غدد درون‌ریز تولید می‌شوند، از طریق جریان خون در بدن به حرکت درمی‌آیند و به بافت‌ها و اندام‌ها می‌گویند که چه کاری انجام بدهند. آنها به کنترل بسیاری از فرایندهای اصلی بدن ازجمله متابولیسم و تولید مثل نیز کمک می‌کنند.

وقتی می‌گویند فردی دچار عدم تعادل هورمونی است، یعنی مقدار یک هورمون خاص در بدنش بیش‌ازحد زیاد یا بیش‌ازحد کم شده است. حتی تغییرات کوچک هورمونی نیز می‌توانند اثراتی جدی روی کل بدن بگذارند.

هورمون‌ها را مانند یک دستور کیک درنظر بگیرید. کم یا زیاد شدن مقدار یکی از مواد تشکیل‌دهنده می‌تواند بر محصول نهایی (کیک) تأثیر بگذارد. سطح برخی از هورمون‌ها درنتیجه‌ی بالارفتن سن دچار نوسان می‌شود اما سایر تغییرات هورمونی هنگامی اتفاق می‌افتند که غدد درون‌ریز دچار اختلال شده باشند.

نشانه‌های اختلال هورمونی

هورمون‌های شما نقشی کلیدی در سلامت کلی‌تان ایفا می‌کنند. ازاین‌رو، علائم بسیاری وجود دارند که می‌توانند نشان‌دهنده‌ی عدم تعادل هورمونی باشند. علائم شما به این مسئله بستگی دارد که کدام هورمون‌ها یا غده‌ها به‌درستی کار نمی‌کنند.

اختلالات هورمونی متداولی که مردان و زنان را تحت تأثیر قرار می‌دهند، می‌توانند باعث هریک از علائم زیر شوند:

افزایش وزن؛

خستگی؛

افزایش حساسیت به سرما یا گرما؛

یبوست یا افزایش دفعات اجابت مزاج؛

پوست خشک؛

صورت پف‌کرده؛

کاهش وزن بدون دلیل (گاهی‌اوقات ناگهانی)؛

افزایش یا کاهش ضربان قلب؛

ضعف عضلانی؛

تکرر ادرار؛

افزایش تشنگی؛

درد، حساسیت به لمس و سفتی عضلانی؛

درد، سفتی یا تورم در مفاصل؛

تُنُک شدن مو یا موی شکننده و نازک؛

افزایش احساس گرسنگی؛

افسردگی؛

کاهش میل جنسی؛

عصبانیت، اضطراب یا تحریک‌پذیری؛

تاری دید؛

تعریق؛

ناباروری؛

یک برآمدگی چربی بین شانه‌ها؛

گرد شدن صورت (صورت ماه)؛

ترک های پوستی بنفش یا صورتی.

علائم در زنان

شایع‌ترین علائم عدم تعادل هورمونی در زنان، سندروم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) است. همچنین چرخه‌‌‌‌‌‌‌ی هورمونی نرمال یک زن نیز در طول دوره‌های زیر به‌طور طبیعی تغییر می‌کند:

بلوغ؛

بارداری؛

شیردهی؛

یائسگی.

نشانه‌های عدم تعادل هورمونی مختص خانم‌ها عبارت‌اند از:

تگ‌های پوستی

دوره‌های پریود سنگین یا نامنظم ازجمله عقب افتادن پریود، قطع‌شدن پریود یا زود به زود پریود شدن؛

هیرسوتیسم یا رشد موی بیش‌ازحد روی صورت، چانه یا سایر قسمت‌های بدن؛

آکنه روی صورت، سینه یا قسمت بالای پشت؛

تُنُک شدن مو یا ریزش مو؛

افزایش وزن یا کاهش وزن بسیار کُند و دشوار؛

تیره‌شدن پوست مخصوصا در امتداد چین‌های گردن، در کشاله‌ی ران و زیر سینه‌ها؛

تگ‌های پوستی (زوائد پوستی)؛

خشکی واژن؛

آتروفی واژن؛

درد در هنگام رابطه‌ی جنسی؛

تعریق شبانه.

علائم در مردان

تستوسترون نقش مهمی در رشد مردان ایفا می‌کند. اگر بدن شما تستوسترون کافی تولید نکند، ممکن است علائم مختلفی را تجربه کنید.

این علائم در مردان بالغ عبارتند از:

رشد بافت سینه؛

حساسیت سینه‌ها نسبت به لمس؛

اختلال نعوظ؛

ازدست دادن توده‌ی عضلانی؛

کاهش میل جنسی؛

ناباروری؛

کاهش رشد موی بدن و ریش؛

استئوپروزیس، ازدست دادن توده‌ی استخوانی؛

دشواری در تمرکز؛

گُرگرفتگی.

علائم در کودکان

دوره‌ی بلوغ، زمانی است که دختران و پسران شروع به تولید هورمون‌های جنسی می‌کنند. بسیاری از کودکانی که دچار بلوغ تأخیری می‌شوند، درنهایت یک بلوغ نرمال را تجربه خواهند کرد اما برخی از آنها به وضعیتی به نام هیپوگنادیسم مبتلا هستند.